Motto: Ja ganię niektóre Polaki i ktokolwiek taki jest,
kto powieda żeby nauka rycerskiemu rzemiosłu wadzić co miała.
(Łukasz Górnicki)

 

Apel – czynność wykonywana przez przełożonych albo starszych stopniem, aby zapoznać się ze stanem osobowym pododdziału (kto na lewiźnie, kto na przepustce, kto na izbie chorych, a kogo nie ma i nikt nie wie, gdzie jest), oraz aby powiadomić pododdział jak zostały zaplanowane zajęcia na najbliższą przyszłość.

Awans – objęcie przez kogoś wyższego stanowiska, zmiana stopnia wojskowego na wyższy.

Areszt – miejsce odosobnienia osób, które weszły w konflikt z regulaminem wojskowym – przedsmak więzienia, często pobyt przed nim. Inna nazwa ancel.

Bilet – kawałek papieru upoważniającego poborowego do bezpłatnej podróży ze stałego miejsca zamieszkania do jednostki, w której rozpocznie służbę.

Biuro przepustek – śluza, przez którą się wpuszcza do JW (jednostka wojskowa) cywili i uprawnionych wojskowych.

Capstrzyk – sygnał nakazujący żołnierzom udanie się na spoczynek, wygaszenie świateł w izbach żołnierskich oraz przestrzeganie ciszy do pobudki – teoretycznie, takie są założenia regulaminowe. Capstrzyk nie dotyczy kotów.

Chlebak – torba płócienna, jak sama nazwa wskazuje służy do noszenia granatów (bo chlebocą).

CZAK – pistolet P-64.

Czytanie rozkazu – informowanie podczas apelu o planowanych zajęciach, o pochwałach i karach dla żołnierzy i kadry, o awansach i urlopach oraz innych okolicznościach dotyczących „przyrody wojskowej”.

Ćwiczenia wojskowe – zabawa starych chłopów w wojnę.

Defilada – przemarsz wojsk w szyku zwartym krokiem defiladowym lub na pojazdach mechanicznych z oddaniem honorów przełożonym. Defilada stanowi cześć składową parady, przeglądu musztry, odprawy wart lub ceremoniału oddawania honorów przełożonym.

Dezercja – ucieczka z wojska, z pola walki, trwałe uchylanie się od służby wojskowej czy innych powinności.

Dynamówki – alias KBKS lub BGS, czyli krótkie bojowe kalesony sportowe albo bojowe gacie sportowe, noszone w porze wiosenno-letniej. Zamiast gumki, mają sznurek do regulacji. Jest unifikacja, czyli jeden rozmiar, a wszystko normalizuje wspomniany sznurek. Zwyczajowo w kolorze granatowym, rzadko czarnym. W takich grali piłkarze Dynamo Kijów i Dynamo Moskwa pięćdziesiąt lat temu, stąd ta nazwa.

Dystynkcja – ikona stopnia wojskowego, atrybut mądrości
i „intelygencji” jej właściciela.

Fala – patrz krok 8

Gacie z trokami – czyli kalesony długie, w kolorze brudno białym, wpadającym w żółty zmieniane raz na 14 dni, noszone bez względu na szarże w jesieni i w zimie. Jest unifikacja. Jeden rozmiar. Do regulacji długości nogawic służą troki, przewiązywane w kostce na węzeł lub kokardkę, w zależności od inwencji zainteresowanego. Regulacja w pasie: patrz obok.

Giwera – broń palna, tu karabin.

Rys 2. BGS

Rys 3. Gacie z trokami

Hełm – lekki przewiewny beret nierdzewny; lekka polowa czapka metalowa; skupiacz myśli.
Inspekcja – przegląd mający na celu kontrolę pododdziału.

Izba żołnierska – pomieszczenie, w którym żołnierz śpi w godzinach 22 – 6, oraz przebywa w czasie wolnym, w pierwszym okresie służby abstrakcja.

Jednostka – skrócona nazwa jednostki wojskowej; JW; zawiera budowle i składnik ludzki służący na tym terenie.

Język wojskowy – uproszczona odmiana języka potocznego, wykorzystująca dwa nieprzyzwoite rzeczowniki (jeden męski i jeden żeński) oraz wulgarny czasownik. Cechuje go imponujące pole semantyczne, wyjątkowa zdolność fleksyjna i nieograniczony potencjał słowotwórczy.

Iść regulaminowo – patrz krok 8.

Karta powołania – dokument wzywający do zgłoszenia się w odpowiednim terminie do jednostki wojskowej celem odbycia czynnej służby lub ćwiczeń dla rezerwistów.

Kategoria zdrowia – W zależności od kategorii mężczyzna jest zdolny do jej odbycia albo nie. W drugim przypadku ma tak zwaną odroczkę czyli „armia” czeka aż „delikwent” będzie zdrowy albo ureguluje swoje sprawy zawodowo-rodzinne bądź problemy związane z kształceniem. Jeżeli jest trwale niezdolny to znowu ma dwie możliwości. Nigdy go nie powołają w czasie pokoju albo nigdy go nie powołają.

Kibel – oczko klozetowe, prawie toaleta.

Koc, kocówa inaczej oklep, wpierdol – pobicie delikwenta za karę, najczęściej w nocy. Ofierze zarzuca się koc na głowę, żeby nie widziała oprawców i nie mogła się na nich mścić. Forma restrykcji, element „pedagogiki” wojskowej. Nie zawsze sprawiedliwe!

Kałach – karabinek Kałasznikowa, najpopularniejsza „broń osobista” służby zasadniczej.

Kałuża – „element wojskowej topografii” nie zidentyfikowany lub nie ewidencjonowany akwen wodny.

Kamasze – buty wojskowe, żartobliwa nazwa „pójścia do woja”.

Książeczka wojskowa – dokument żołnierza, w okresie jego służby dowód osobisty, w nim są zawarte informacje na temat przebiegu służby i stopnia wojskowego.

Komisja wojskowa – Komisja poborowa – komisja powoływana przez wojewodę celem przeprowadzania poboru, bada zdrowie i orzeka przydatność do służby nadając kategorię zdrowia.

Kwit – dokument wojskowy typu przepustka, karta powołania, karta szpitalna z lazaretu.

Latryna – prymitywna toaleta na świeżym powietrzu, prababka TOJ-TOJ.

Lazaret – inaczej szpital, izba chorych ewentualnie przychodnia wojskowa.

Lewizna – to przepustka, którą niesubordynowany żołnierz sam sobie udziela. Często lewizna kończy się smutno lub tragicznie. Najczęściej, statystycznie się ona jednak udaje, im żołnierz bardziej oświadczony, tym z lewizny korzysta częściej. Niewskazana dla kotów!

Rys. 4 Lotnik

Lotnik – kara często stosowana podczas odbywania zasadniczej służby wojskowej. Na środku izby żołnierskiej wyrzuca się całe oporządzenie żołnierzy plus ich rzeczy osobiste.

LWP – Ludowe Wojsko Polskie

Łabaj – lekarz skórno-weneryczny.

Metr – (metr krawiecki czyli dokładnie 150 cm) symbol końcowych dni służby w tradycji falowej.

MON – Ministerstwo Obrony Narodowej.

Młody, młody żołnierz – Młode wojsko tzw. kociarstwo, pierwszy i drugi pobór od końca (najmłodszy).

NATO – Organizacja Paktu Północnoatlantyckiego, organizacja międzynarodowa o charakterze polityczno – militarnym.

Nauka własna – jak się sam uczysz albo udajesz, że się uczysz…

Nadterminowy (longplay) – żołnierz, który po odbyciu służby zasadniczej zostawał w wojsku pełniąc obowiązki podoficera zawodowego, quasi zawodowy.

Nieprzewidziane zajścia – przykłady: dwóch uciekło z kompanii z bronią lub bez, ktoś usiłował popełnić samobójstwo, była ingiwilacja ze „służb specjalnych” (czytaj: inwigilacja).

Notatka służbowa – jak wskazuje nazwa notatka na jakiś temat podczas pełnienia służby.

Ogon obciąć – zabawa z kotami, zgodnie z falową tradycją lub inną pasowanie na szweja.

Ogień ciągły – ogień seriami albo jeszcze dłuższy.

Onuca – zabytek historyczny, kawałek lnianego prostokąta, starsza siostra skarpety wojskowej. Sposób użycia znają kombatanci II wojny światowej. Żołnierz owija szmatą wielkości 50×50 cm, jak bandażem stopę i ma to wyglądać jak „skarpeta”.

Opierdalacz – taki, co bardzo nie chce wykonywać swoich obowiązków, najczęściej opierdalaczowi nic się nie chce chcieć.

OP1 – zestaw OPBMAR.

OPBMAR – Obrona przed bronią masowego rażenia.

Rys. 5 Instrukcja rysunkowa zakładania onuc.

Pagon – naramiennik, najważniejszy atrybut wojskowego, wąski pasek materiału na którym są przykręcone albo wyhaftowane dystynkcje (stopień wojskowy od szeregowca do marszałka), świadczący o mądrości i możliwościach wojskowego.

Rys. 6 Pagon

Panienki-koszarówki – grupies armii, fanki i wielbicielki zwłaszcza służby zasadniczej. Na przestrzeni wieków zawsze była taka „medycyna” przy wojsku.

Panika – kontrola wewnętrzna, np. przez dowódcę jednostki albo zewnętrzna przez oficerów okręgu, do którego należy jednostka, ewentualnie inspektorów MON-u.

Patrol oficerski – jak sama nazwa wskazuje jest to patrol składający się z samych oficerów.

„Pisarz wojskowy” – w skrócie, pisarz o kwalifikacjach dużo mniejszych niż literat i trochę większych niż pisarz kompanijny.

Podpadziocha – zostaje nim opierdalacz, jak nie umie ściemniać.

Podpierdalacz – szpicel, donosiciel, człowiek bez godności osobistej i honoru, faworyt oficerów polityczno-wychowawczych.

Rys. 7 Robić pompki i przysiady

Poligon – obszar przystosowany do prowadzenia strzelań, ćwiczeń, badań i prób ze sprzętem wojskowym odpowiednio urządzony i wyposażony. Miejsce, gdzie wylewa się hektolitry potu, najczęściej bezsensownie i niepotrzebnie. Czasami, jak żołnierze mają „szczęście” i to „lubią” jest to przedsmak „survivalu” – szkoły przeżycia.

Pompki i przysiady – ulubione ćwiczenia gimnastyczne kaprali, starego wojska, rezerwy i „fali”. Oczywiście te ćwiczenia fizyczne wykonują nie oni, tylko gnębione koty.

Przepustka – kawałek kartki z podpisem przełożonego, uprawniający do poruszania się po garnizonie.

Przycieranie ogona – gnębienie przez wicerezerwę i dziadków, kota.

Przysięga wojskowa – akt składany uroczyście przez żołnierza, w którym zobowiązuje się on być uczciwy, zdyscyplinowany, wykonywać rozkazy przełożonych, dochowywać tajemnicy służbowej i państwowej, służyć Ojczyźnie i narodowi et cetera…

RAK (P-63) – Ręczny Automat Komandosa na wyposażeniu służb specjalnych i czołgistów.

Regulamin – zbiór głównych zasad dotyczących działań bojowych regulujących tok szkolenia, życia i służbę wojska. Rozróżnia się 3 grupy regulaminów: podstawowe, walki i o charakterze metodyczno-szkoleniowym.

Regulamin musztry – zbiór zasad i objaśnień mających na celu wyuczenie postawy wojskowej, oddawania honorów, poruszania się z bronią i bez.

Regulamin służby garnizonowej – zbiór zasad dotyczących służby wojskowej w garnizonie. Komendant garnizonu może dodawać miejscowe zasady.

Słoniki – zabawa w „słoniki” przy pomocy maski przeciw gazowej. Po założeniu żołnierz ma słoniową trąbę.

Rys. 8 Słoniki

Stare wojsko – żołnierze którzy odchodzą do cywila oraz następny pobór (przedostatni).

Subordynacja – wypełnianie zasad dyscypliny służbowej, karność, posłuszeństwo zwłaszcza należne przełożonym.

Szafa grająca – zespół kotów śpiewających zamówioną przez „dziadków” piosenkę lub nucących melodię.

Szwej – w zależności od kontekstu: żołnierz niechluj, żołnierz rezerwista.

Tajemnica wojskowa – takie coś, o czym wie jak najmniej osób. Według Napoleona Bonaparte, jeżeli informacją dysponuje więcej niż jedna osoba, to już nie jest tajemnica. Tajemnica wojskowa ma znaczenie militarne.

Unitarka – okres, w którym przygotowuje się poborowego – kota do zaszczytnej służby Ojczyźnie. Bardzo przyjemny okres dla trepów i „pedagogów wojskowych”, zakompleksionych i tępych żołnierzy poprzednich poborów, bezinteresownie gnębiących adeptów wojskowych.

Taktyka rodzajów wojsk – dziedzina sztuki wojennej badająca prawidłowości rządzące walką określonego rodzaju wojsk. Zajmuje się opracowaniem zasad organizowania i prowadzenia walki przez typowe pododdziały, oddziały i związki danego rodzaju wojsk w różnych warunkach sytuacji bojowej.

Woj – skrót od wojska.

Wóz – żołnierskie łóżko. Dwa łóżka zsunięte i spiętrowane – czołg.

Wyjście do cywila – po skończeniu służby wojskowej powrót do „nie sformalizowanego życia”.

Rys.9 Wóz

Wywiad – jeden ze sposobów rozpoznania strategicznego polegający na zbieraniu informacji o systemie obronnym przeciwnika. Wykorzystuje się w tym celu informacje jawne oraz informacje będące pod ochroną tajemnicy wojskowej czy państwowej. Instytucja mająca na celu zbieranie tajnych informacji, dotyczących wojskowości, polityki, gospodarki itp. obcych państw.

Wzorowy – Wzorowy Żołnierz, odznaka Wzorowego Żołnierza – kawałek brązowej, srebrnej lub złotej blaszki z głową żołnierza, Dostaje się go za wybitne osiągnięcia w służbie wojskowej albo pomalowanie trepowi mieszkania. Blaszka była wartościowa, bo w zależności od koloru przysługiwał 2 albo 5 dniowy urlop.

Zaprawa – ogólnowojskowa gimnastyka poranna, najczęściej zaprawą rozpoczyna żołnierz kolejny dzień służby. „Rezerwistów” czyli „dziadków” – (najstarszy pobór) na ogół ona nie dotyczy.

ZOK, zakaz opuszczania koszar – dla żołnierzy. Jak się już dostało ZOK, to od inteligencji poszkodowanego zależało, jak zminimalizować jego skutki.

ZOMZ, zakaz opuszczania miejsc zakwaterowania – dla kadry. Uciążliwość, którą zawsze można dzięki kolegom – trepom, ominąć!

Zupak – trep – zlew zamiennie, określenia kadry zawodowej, nie przynoszące splendoru zainteresowanym.

Żołnierska robota – przysłowiowa praca, z której nie ma żadnej korzyści i do niczego nie służy.
Żołnierski humor – specyficzny, niezbyt wysokiego lotu humor, mało finezyjny i czasami zwany zupackim albo koszarowym.